غیاث‌الدین جمشید کاشانی/ از تکمیل عدد پی تا اختراع اولین ماشین حساب
تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۷۷۲۶۴
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، کاشان به عنوان نخستین خاستگاه تمدن بشری و مکانی که نخستین پایه‌های شهرسازی نوین در سطح جهان در آنجا شکل گرفت مهد مفاخر و بزرگان بسیاری بوده است؛ بزرگ مردانی که به فرموده رهبر معظم انقلاب جوانان کاشانی به عنوان نوادگان آنها، جزو سلسله پرافتخار دانش و معرفت در کشور هستند؛ یکی از این مفاخر و دانشمندان بزرگ دیار نخستین‌ها که رهبر معظم انقلاب با اشاره‌ای مستقیم از او به عنوان ریاضیدان برجسته و معروف قرون گذشته یاد کردند، حکیم غیاث‌الدین جمشید کاشانی بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
غیاث‌الدین جمشید بن مسعود بن محمود بن محمد طبیب کاشانی در اواخر قرن هشتم هجری قمری در کاشان به دنیا آمد؛ وی یکی از دانشمندان برجسته علم ریاضیات و نجوم در ایران بود که دارای اختراعات فراوانی در این دو شاخه از علم بود. «غیاث الریاضیین»، «بطلمیوس ثانی»، «قدوة المهندسین»، «ملک الحکما» و ... از جمله القابی است که برای این دانشمند فرهیخته کاشانی به کار برده شده است.
تبحر و مهارت این دانشمند بزرگ و حکیم فرزانه در علم نجوم و ریاضیات به حدی بود که در زمان خود به یکی از بزرگان و سرآمدان این علوم تبدیل شد و با سعی و تلاش او بود که یکی از پیشرفته‌ترین و مجهزترین رصدخانه‌های آن زمان در سمرقند احداث شود.
به گفته بسیاری از کاشان و ایران شناسان غیاث‌الدین جمشید کاشانی که در نوشته‌های غربی از او به عنوان الماسی یاد می‌کنند، بزرگترین و جهانی‌ترین شخصیت تاریخ کاشان و از جمله بزرگترین چهره‌های علمی ایران و جهان اسلام در طول تاریخ است.
از جزئیات زندگی غیاث‌الدین جمشید کاشانی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست
یک کارشناس ارشد تاریخ علم با اشاره به اینکه از جزئیات زندگی غیاث‌الدین جمشید کاشانی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اظهار داشت: آنچه از برخی نسخ خطی استنباط شده است این دانشمند فرزانه در سحرگاه ۱۹ رمضان سال ۸۳۲ قمری در رصدخانه سمرقند درگذشته است.
وی با اشاره به نامه نگاری‌های غیاث‌الدین جمشید کاشانی در مدت اقامت خود در سمرقند به پدر خود ابراز داشت: او در این نامه نگاری‌ها به مسائلی اشاره کرده است که در مدت دو سال اقامت در سمرقند توانسته است آنها را حل کند.
محمدرضا عرشی افزود: این دو نامه به کوشش دکتر محمد باقری تصحیح و تشریح شده و در کتابی به نام «از سمرقند به کاشان» منتشر شده است.
تعیین عدد «پی» تا ۱۶ رقم اعشار توسط غیاث‌الدین جمشید کاشانی
این کارشناس ارشد تاریخ علم و محقق آثار غیاث‌الدین جمشید کاشانی تاریخ علم در ادامه با بیان اینکه در بخش ریاضیات نیز غیاث‌الدین جمشید کاشانی «الرسالة المحیطیة» را در سمرقند تألیف کرد، تصریح کرد: کاشانی در این رساله توانست عدد «پی» را تا ۱۶ رقم اعشار به دست آورد به نحوی که تا ۱۵۰ سال بعد از او کسی نتوانست به این موفقیت نائل شود.
وی با اشاره به اینکه کاشانی در این محاسبه از ابزار‌های ابتدایی علم محاسبات برای تعیین مقدار دقیق عدد «پی» استفاده کرد، بیان داشت: او در محاسباتش برای مقدار دقیق این عدد از مرز جذر گرفتن تجاوز نکرد و برای نخستین بار کسر‌های اعشاری را که خود ابداع کرده بود در این رساله به‌کار برد.
اختراع روشی در ریاضی که توسط اروپایی‌ها بازاختراع شد!
عرشی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه این دانشمند بزرگ ایران اسلامی کتاب مفتاح‌الحساب را در سال ۸۳۰ هجری قمری تألیف کرد، یادآور شد: این رساله به منزله دانشنامه ریاضی تا زمان وی بود به نحوی که کاشانی در این رساله اختراع روش کنونی پیدا کردن ریشۀ n ام عدد دلخواه را ارائه کرده است.
وی با اشاره به اینکه این روش اساساً همان روشی است که صدها سال بعد توسط پائولو روفینی ایتالیایی و ویلیام جرج هورنر انگلیسی مجدداً اختراع شد، ادامه داد: این روش محاسبات امروزه به عنوان روش روفینی- هورنر نامیده شده و مورد استفاده تمامی دانشمندان علم ریاضی قرار می‌گیرد.
کاشانی‌ها مخترع روش‌های چهار عمل اصلی حساب هستند
این کارشناس ارشد تاریخ علم با بیان اینکه کاشانی در این کتاب روش‌های قدیمی انجام چهار عمل اصلی را تکمیل و تصحیح و روش‌های جدیدی برای آنها اختراع کرد، افزود: در واقع باید کاشانی را مخترع روش‌هایی دانست که امروزه برای انجام چهار عمل اصلی حساب به کار می‌رود.
یک پژوهشگر علم نجوم و مسئول رصدخانه دانشگاه کاشان نیز با اشاره به اینکه غیاث‌الدین یکی از دانشمندانی بوده است که به طور اختصاصی در علم ریاضیات و نجوم فعالیت داشته است، اظهار داشت: در آن زمان نجوم را قسمتی از علم ریاضیات می‌دانستند و علم هیئت نیز مهمترین بخش نجوم در آن زمان بود.
وی با بیان اینکه غیاث‌الدین جمشید کاشانی رساله «سُلّم السَما» یا «نردبان آسمان» را به زبان عربی تألیف کرده است، ابراز داشت: او همچنین رساله مختصری درباره علم هیئت را نیز به زبان فارسی تألیف کرده است.
اختراع ابزاری برای تعیین موقعیت نسبی ماه، خورشید و سیاره‌ها
ایرج صفایی با اشاره به اختراعات ابزار‌های نجومی توسط غیاث‌الدین جمشید کاشانی تصریح کرد: یکی از این ابزار‌ها که به «جام جمشید» نیز معروف است مربوط به تعیین موقعیت نسبی ماه، خورشید و سیاره هاست که با استفاده از این ابزار موقعیت نسبی ماه و خورشید و به تبع آن رویداد‌هایی مثل ماه گرفتگی و خورشیدگرفتگی قابل تعیین و تشخیص بود.
بیشتر بخوانید
بررسی وضعیت 14 رصدخانه کشوراختراع اولین ماشین حساب آنالوگ ساخته شده توسط بشر
وی یکی دیگر از ابزار‌های اختراع شده توسط غیاث‌الدین جمشید کاشانی را «لوح اتصالات» نامید و خاطرنشان کرد: به جرأت می‌توان گفت این ابزار اولین ماشین حساب آنالوگ ساخته شده توسط بشر تا آن زمان بود.
این پژوهشگر علم نجوم با اشاره به ساخت رصدخانه سمرقند با همکاری غیاث‌الدین جمشید کاشانی بیان داشت: این رصدخانه یکی از پیشرفته‌ترین مراکز رصد ماه و خورشید و ستارگان تا آن زمان بود که بعد از کاشانی نیز مورد استفاده بسیاری از علاقمندان به علم نجوم قرار گرفت.
ساخت بزرگترین ابزار نجومی تا قبل از رادیو تلسکوپ‌ها در رصدخانه سمرقند توسط غیاث‌الدین جمشید کاشانی
صفایی با بیان اینکه ابزار پیشرفته به کار رفته در رصدخانه سمرقند از نمونه‌های برجسته زمان و حتی سال‌ها بعد از خود بود، یادآور شد: برای نمونه برج اصلی این رصدخانه با قطری حدود چهل و شش متر ساخته شده بوده و سُدس فخری این رصدخانه به شعاع حدود چهل متر بزرگترین ابزار اندازه گیری نجومی از دوران قدیم تا قبل از ساخت رادیوتلسکوپ‌ها در عصر حاضر بود.
تأسیس مرکز بایگانی، پژوهش و نشر میراث علمی غیاث‌الدین جمشید کاشانی در رصدخانه دانشگاه کاشان
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به لزوم پاسداشت و نگهداری و آثار مربوط به دانشمندان بزرگ ایران و معرفی آن به دیگران افزود: به این منظور مرکز بایگانی، پژوهش و نشر میراث علمی غیاث‌الدین جمشید کاشانی در رصدخانه دانشگاه کاشان ایجاد شده است.
مسئول رصدخانه دانشگاه کاشان با بیان اینکه علاقه‌مندان به علم نجوم و ریاضی از آثار جمع آوری شده در این مرکز می‌توانند به رایگان استفاده کنند، گفت: در این مرکز ۳۲ مقاله به زبان انگلیسی، شش مقاله به زبان عربی و ۴۵ مقاله نیز به زبان فارسی درباره زوایای مختلف شخصیت علمی و فرهنگی غیاث‌الدین جمشید کاشانی و همچنین موضوعات مرتبط با کشفیات و پژوهش‌های این دانشمند برجسته ایرانی جمع آوری شده است.
وی همچنین با اشاره به کتاب و رساله‌های جمع آوری شده توسط این مرکز به منظور بهره مندی علاقه مندان، دانشجویان و محققین علم ریاضیات و نجوم بیان داشت: ازجمله تحقیقاتی که در جهت اهداف این مرکز در این رصدخانه صورت گرفته است می‌توان به طراحی و ساخت «زرقاله» به عنوان یکی از ابزار‌های نجوم قدیم که کاشانی در یکی از آثار خود بدان اشاره نموده نام برد.
مفاخری که جز نامگذاری چند معبر و خیابان سهم دیگری در زندگی امروزه ما ندارند
به نظر می‌رسد با توجه به شخصیت برجسته دانشمندان و مفاخر کاشان که به فرموده رهبر معظم انقلاب جزئی از یک سلسله پرافتخار هستند، اقدامات و فعالیت‌های پیوسته‌ای برای ارج نهادن به مقام شامخ آنها باید انجام شود؛ متأسفانه در این حوزه و به منظور معرفی مفاخر کاشانی حداقل به خود مردم منطقه به جز برگزاری چند کنگره که طول چند سال گذشته انجام شده است هیچ اقدام جدی دیگری به سرانجام نرسیده است.
غیاث‌الدین جمشید کاشانی، ملامحسن فیض کاشانی، محتشم کاشانی و بسیاری دیگر از مفاخر و فرهیختگان این مرز و بوم هیچ اثر و جایگاهی از آنان به جز نامگذاری چند معبر و خیابان نیست و این به هیچ عنوان زیبنده شهری که داعیه نخستین تمدن بشری را دارد نیست.
امثال غیاث‌الدین جمشید کاشانی‌ها متأسفانه در بین مردم و دلسوزان فرهنگ و متولیان امر تا حد بسیار زیادی مظلوم و مهجور واقع شده‌اند به نحوی با برگزاری برنامه‌های مختلف فرهنگی، هنری و علمی یاد این بزرگواران را در ذهن و جان مردم زنده نگه داشت.
حداقل انتظار فرهنگ دوستان و پژوهشگران تاریخ تمدن و علم ایران اسلامی این است که در تقویم رسمی کشور نام و یادی از این دانشمند برجسته آورده شود تا به این بهانه جایگاه رفیع علمی و شخصیتی این حکیم فرزانه و دانشمند گرانقدر بیش از پیش برای نه مردم کاشان و ایران بلکه برای همه مردم جهان هویدا شود.
منبع: مهر
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: غیاث الدین جمشید کاشانی مفاخر ایران رصدخانه دانشگاه کاشان علم ریاضیات تاریخ علم علم ریاضی علم نجوم شده توسط ابزار ها آن زمان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۷۷۲۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرگ خاموش تخت جمشید و بیستون
تخت‌جمشید جزء نخستین آثار جهانی ایران به‌شمار می‌رود که در سال ۱۳۵۸ در فهرست یونسکو به ثبت رسید. محوطه باستانی بیستون نیز به عنوان هفمین اثر ملی ایران در سال ۱۳۸۵ در این فهرست اضافه شد. در قوانین و ضوابط یونسکو تاکید شده، اثرات مخرب توسعه‌ای و محیطی نظیر آلودگی آلاینده‌ها ازجمله عوامل تهدیدکننده مواریث جهانی به شمار می‌روند و نباید در حریم این آثار اقدامات توسعه‌ای زیانبار صورت بگیرد. این درحالی است که متخصصان میراث‌فرهنگی از دهه‌های گذشته نسبت به میزان بالای آلاینده‌های شیمیایی و تاثیر مخرب آن بر بناهای تاریخی هشدار داده‌اند.
اما در دو پرونده تخت‌جمشید و بیستون اوضاع متفاوت است، پتروشیمی مرودشت پیش از ثبت جهانی تخت‌جمشید احداث شده بود و زمان ثبت این اثر؛ وجود داشت. هر چند که تلاش‌هایی در دولت هشتم با هدف جابجایی پتروشیمی مرودشت صورت گرفت، اما این تلاش‌ها به سرانجام و نتیجه‌ی مطلوب نرسید به طوری‌که در سال‌های اخیر پتروشیمی مرودشت نه‌تن‌ها روند بهسازی و نوسازی خود را ادامه داد که یک مجتمع دیگر در جهت توسعه اهداف پتروشیمی احداث شد.
حالا نزدیک به نیم قرن از فعالیت پتروشیمی مرودشت می‌گذرد و آلاینده‌های شیمیایی رها شده در هوا بلای جان نقوش تخت‌جمشید هم شده است.
متخصصان گلسنگ‌شناسی سال‌ها پیش به دلیل گستردگی گلسنگ‌های نیتروژن دوست در سطوح تاریخی تخت جمشید و نسبت به وجودآلاینده‌های شیمیایی نیتروژن‌دار حاصل از فعالیت شرکت پتروشیمی مرودشت در رشد سریع گلسنگ‌ها هشدار داده بودند.
مبارزه با گلسنگ‌های بناهای تاریخی، یک موضوع جهانی است«علی‌رضا جعفری زند» باستان‌شناس اعلام کرد: شرکت پتروشیمی مرودشت تاثیر مستقیم و مخربی بر نقوش تخت‌جمشید و تخت‌رستم دارد به‌طوری که پیش از انقلاب نیز این موضوع مطرح بود که آلاینده‌های ناشی از فعالیت شرکت می‌تواند به بناهای تاریخی منطقه صدمه وارد کند به‌همین خاطر طرح انتقال پتروشیمی مطرح شد، پس از انقلاب، در دولت هشتم طرح انتقال پتروشیمی به‌خاطر آلاینده‌های شیمیایی شتاب گرفت، اما متاسفانه طرح جابجایی پتروشیمی با وجود انتقادات کارشناسان هیچگاه به نتیجه نرسید.
این باستان‌شناس با بیان اینکه درحال‌حاضر شاهد افزایش رشد گلسنگ‌ها در تخریب نقوش تخت‌جمشید هستیم، ادامه داد: اخیرا که از محوطه جهانی تخت‌جمشید بازدید کردم متوجه رشد گلسنگ‌ها روی آثار سنگی و نقوش تخت‌جمشید شدم. هرچند که در رشد این گلسنگ‌ها رطوبت نقش به‌سزایی دارد، اما آلاینده‌های شیمیایی رها شده در هوا از سوی شرکت پتروشیمی و رطوبت حاصل از باران‌های اسیدی، بدترین و زیان آورترین آسیب را به سنگ‌نگاره‌ها وارد کرده است.
او با تاکید بر اینکه مبارزه با گلسنگ در آثار تاریخی یک موضوع کاملا جهانی است، ادامه داد: شهرهای رم و فلورانس در ایتالیا دارای بیشترین آثار سنگی هستند، اما مرمت‌گران و کارشناسان ایتالیایی از سال ۲۰۱۳ با روش‌های علمی شروع به گلسنگ‌زدایی کردند و پروژه گلسنگ‌زدایی چندین سال هم به طول انجامید چراکه گلسنگ در تمام آثار تاریخی دنیا وجود دارد و از بین بردن آن به علم نوین و شیوه‌های اصولی نیاز دارد.
جعفری‌زند گفت: ایتالیا در حوزه گلسنگ‌زدایی بسیار پیشرفته است و با یک برنامه جهانی در حوزه گلسنگ‌زادیی پیش‌می‌رود، برنامه مبارزه با گلسنگ‌ها در آثار و بناهای سنگی، یکسال و نیم طول کشید، جلسات متعدد برگزار شد و از سراسر دنیا کارشناسان گردهم آمدند تا یک شیوه درست را برای گلسنگ‌زدایی بناهای سنگی ایتالیا در پیش بگیرند.
این باستان‌شناس معتقد است، در ایران، اما مطالعات علمی و آکادمیک در زمینه گلسنگ‌ها مشاهده نمی‌شود. آلاینده‌های ناشی از فعالیت پتروشیمی یکی از عوامل در افزایش گلسنگ‌های تخت‌جمشید است و وضعیت رشد گلسنگ‌ها در بناهای تاریخی ایران به قدری جدی است که نه تنها نقوش تخت‌جمشید با زوال مواجه‌اند که نقوش محوطه باستانی بیشاپور به‌واسطه رشد گلسنگ‌ها دیگر دیده نمی‌شود.
جعفری‌زند با بیان اینکه فعالیت‌هایی که در کشور در جهت گلسنگ‌زدایی انجام می‌شود به هیچ‌وجه علمی نیست، افزود: تخت‌جمشید یک اثر جهانی است و مرمت آن نیز نیازمند یک تفکر جهانی است. در ایوان جنوبی کاخ تچرا برخی نقوش به رنگ سبز درآمده‌اند و متاسفانه هنوز با واتر جت، یعنی ابزاری که با فشار آب را پرتاب می‌کند برای رفع گلسنگ‌ها استفاده می‌شود. درحالی که این روش مناسب سنگ‌های مقاوم مثل مرمرین یا گرانیت است نه سنگ‌های آهکی تخت‌جمشید که بسیار شکننده و درحال ورقه شدن است.
بیستون در صدر تخریب گلسنگهاهنوز مشخص نیست که چرا آن زمان پالایشگاه پتروشیمی بیستون که از عـمده تـولیدکنندگان آلکیل بنزن خطی (L.A.B) و آلکیلاتسنـگین (H.A.B) در ایران و منطقه خاورمیانه است در فاصله‌ای نزدیک و درست بیخ گوش محوطه باستانی بیستون احداث شد؟ اما آنچه مشخص است میزان بالای ترکیبات نیتروژن دار و تبدیل آن به اسید نیتریک و تاثیر جدی آن بر این محوطه جهانی است. اسیدنیتریک (HNO۳) یا جوهر شوره یک اسید قوی است که از ترکیب نیتروژن (N)، اکسیژن (O) و هیدروژن (H) تشکیل شده است.
«محمدسهرابی» که پیشتر راجع به تهدیدات گلسنگ‌ها روی بناهای تاریخی به‌خصوص تعدادی از میراث جهانی ایران که در عرصه‌های طبیعی قرار دارند هشدار داده بود، گفت: درحال حاضر تاثیر مخرب گلسنگ‌های رشد کننده روی سطوح تاریخی در بیستون بسیار چشمگیرتر از سایر بناهای تاریخی دیگر حتی تخت‌جمشید است.
به گفته این متخصص گلسنگ‌شناس، موقعیت جغرافیایی پتروشیمی بیستون و تصاعد گازهای نیتروژن دار ناشی از فعالیت آن مرکز صنعتی؛ توام با وجود سایر عوامل زنده و غیر زنده موثر بر رشد گلسنگ‌ها؛ سبب شده که گلسنگ‌های بیستون، غالبا تبدیل به گلسنگ‌های نیتروژن دوست شوند و فعالیت آنها بسیار سریعتر و مخربتر از روند معمول پیش رود.
او معتقد است، مطالعات در سایر کشورها نشان می‌دهد که پالایشگاه‌های پتروشیمی و تصاعد گازهای نیتروژن‌دار ناشی از فعالیت آنها بر اجتماع یا کلونیگلسنگ هاتاثیرگذار هستند، اما برخی افراد بی‌تجربه افزایش آلودگی هوا را برای کاهش گلسنگ‌ها را مناسب می‌دانند که این قیاس مع الفارق است، چراکه نباید تاثیر آلودگی هوا بر روی گلسنگ‌های اپیفیت یا رشد کننده بر روی پوست درختان (حساس به آلودگی) را با تاثیر آلودگی هوا بر روی گلسنگ‌های سنگزی مقاوم به آلودگی هوا مقایسه کرد و نظریه و تئوری ارایه کرد.
سهرابی تاکید کرد: شکی نیست که با افزایش ترکیبات نیتروژن دار ترکیب کلونیگلسنگ‌های نیتروژن دوست در سطوح سنگ‌های تاریخی زیاد شده و بقای زیبایی بصری مهمترین آثار تاریخی ایران را با تهدید جدی مواجه می‌کند؛ بنابراین سهم صنعت پتروشیمی منطقه در تشدید فرسودگی زیستی ناشی از فعالیت گلسنگ‌ها در محوطه باستانی بیستون غیرقابل انکار است.
تاکنون اقدامی برای ارزیابی مخاطرات زیست محیطی ناشی از فعالیت پالایشگاه منطقه بر سطوح آثار تاریخی و حتی تحقیقات علمی برای بررسی فرسودگی زیستی در میراث جهانی بیستون صورت نگرفته است. سهرابی گفت: البته با حمایت وزارت میراث فرهنگی در طی سال‌های گذشته پیشرفت‌های زیادی در تهیه اطلس گلسنگ‌های تخت جمشید صورت گرفته و این اطلس آماده شده که در تدارک تامین مالی برای انتشار آن هستیم.
شکی نیست که تصاعد ترکیبات نیتروژن دار از مراکز صنعتی و تبدیل آن به اسید نیتریک سبب افزایش خورندگی سطوح سنگی می‌شود. مقالات علمی متعددی نیز در این خصوص توسط متخصصان منتشر شده است.
پیروز چالش پتروشیمی و پایگاه میراث‌فرهنگی کیست؟سال هاست آلاینده‌های محیط‌زیستی در بیستون وجود دارد، پتروشیمی با حمایت مسئولان شهری و استانداری همچنان در جای خود ایستاده است و زیر بار طرح‌های مطالعاتی و آسیب‌شناسی پایگاه میراث‌فرهنگی بیستون نمی‌رود. طرح‌های مطالعاتی میراث‌فرهنگی نیز به‌دلیل نبود بودجه به نتیجه نمی‌رسند و در این میان؛ یکی از مهمترین آثار جهانی ایران در مخاطره گازهای آلاینده قرار گرفته است. اما نتیجه چه می‌شود؟
«صامت اجرایی» مدیرپایگاه جهانی بیستون درخصوص احداث پتروشیمی بیستون و تاثیر آلاینده‌های آن بر کتیبه بیستون گفت: پیش از آنکه پرونده بیستون در میراث جهانی به ثبت برسد، پتروشیمی بیستون در فاصله ۵ کیلومتری هوایی که هم‌اکنون در حریم منظری این اثر جهانی قرار گرفته، احداث شده بود.
وی افزود: همان زمان که پرونده ثبت جهانی بیستون درحال ثبت بود شرکت پتروشیمی نیز به عنوان یکی از مشکلات در پرونده دیده شده بود. سال‌ها قبل هم برای تعیین میزان آلایندگی و تاثیر آن بر کتیبه بیستون مطالعاتی صورت گرفت که البته هنوز نتایج مطالعات مشخص نشده است، اما با آزمایشاتی که روی نمونه‌های مشابه این آلاینده‌ها انجام گرفته مشخص شده که این آلاینده‌ها می‌تواند دلیل باران‌های اسیدی و تاثیرات مخرب بر کتیبه باشند.
مدیر پایگاه بیستون تاکید کرد: در سال جدید بودجه‌ای اختصاصی برای مطالعات و خرید تجهیزات پایش کتیبه بیستون در نظر گرفته شده تا با پایش یکساله به بررسی آلاینده‌ها تا لرزش کتیبه بپردازیم. در این خصوص مشاور تایید شده و تجهیزات نیز قرار است به‌زودی خریداری شود.
اجرایی، اما به پیگیری‌های مداوم پایگاه جهانی بیستون از پتروشیمی کرمانشاه اشاره کرد و گفت: زمستان سال ۱۴۰۱ پایگاه میراث جهانی بیستون جلساتی با مدیرعامل پتروشیمی با هدف اجرای مطالعات آسیب‌شناسی و نجات‌بخشی کتیبه بیستون برگزار کرد و درخواست همکاری برای اجرای طرح مطالعاتی و آسیب‌شناسی داشت که متاسفانه پتروشیمی موافقت نکرد و زیر بار مطالعات آسیب‌شناسی و نجات‌بخشی نرفت.
به گفته اجرایی، پایگاه بیستون در این سال‌ها بحث‌ها و درگیری‌های متعددی با پتروشیمی داشته، اما آنها هیچگاه زیر بار این طرح نرفتند و در آخرین جلسه مدیرعامل پتروشیمی اعلام کرد که من می‌توانم برای میراث‌فرهنگی گریه کنم، اما نمی‌توانم نان بدهم.
آنطور که مدیر پایگاه میراث جهانی بیستون می‌گوید: درحال‌حاضر از آنجا که طرح‌های مطالعاتی میراث فرهنگی مبنی بر آلایندگی پتروشیمی به نتیجه نرسیده، نمی‌توانیم این آلایندگی‌ها را اثبات کنیم و از حمایت استانداری و مدیران شهری برخوردار باشیم، اما با نتیجه طرح پایش قطعا به نتایج مستند و قابل قبولی خواهیم رسید که بدین وسیله با حمایت و همراهی استانداری و مسئولان شهری می‌توانیم طرح همکاری مطالعه و پایش را با کمک پتروشیمی پیش ببریم و این مجموعه ارزشمند جهانی را از گزند آلاینده‌ها حفظ کنیم.
منبع: عصر ایران
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند